Co to jest wydawnictwo i skąd się wzięło? Wiemy, że jest nieodłączną częścią naszego codziennego życia, ale często nie zdajemy sobie sprawy, jak ciekawa jest historia wydawnictw. Prześledźmy ją choćby w zarysie.
Historia wydawnictw sięga starożytności
Historia wydawnictw sięga starożytności, kiedy to zaczęto tworzyć pierwsze rękopisy. Wówczas proces wykonywania kopii tekstu był długotrwały i pracochłonny. Zazwyczaj sporządzali je skrybowie w skryptoriach, ponieważ tak nazywano miejsce pracy dla pisarzy i kopistów. Dla ścisłości skryba to była osoba, której powierzano przepisywanie ksiąg oraz dokumentów. Dostęp do słowa pisanego przez lata mieli tylko nieliczni. Byli to przede wszystkim dostojnicy, ogólnie osoby o wysokim statusie społecznym, a także duchowni i uczeni.
Wynalazek, który zmienił świat
Wraz z wynalezieniem druku przez Johannesa Gutenberga w XV wieku wydawnictwa zaczęły się rozwijać na większą skalę. Drukowanie tekstu było znacznie szybsze i bardziej efektywne niż jego przepisywanie ręczne. Pierwsze drukowane książki pochodziły głównie z obszaru Niemiec i obejmowały teksty religijne oraz klasykę literatury. Wynalezienie druku umożliwiło masową produkcję książek, co powszechnie przyczyniło się do popularyzacji czytelnictwa i rozwoju kultury. Powiedziałbym nawet, że druk już na zawsze zmienił świat.
Historia wydawnictw – pierwsze czasopisma
W XVII i XVIII wieku wydawnictwa zaczęły specjalizować się w różnych dziedzinach, takich jak: nauka, literatura, filozofia czy nauki przyrodnicze. W tym okresie do rąk czytelników trafiły pierwsze czasopisma, czyli wydawnictwa periodyczne, które dostarczały informacji na tematy bieżące. Następowała coraz szybsza wymiana informacji. W 1609 roku w Strasburgu ukazała się pierwsza gazeta drukowana Relation aller Fuernemmen und gedenckwuerdigen Historien. Natomiast w Polsce w 1661 roku, z inicjatywy króla Jana Kazimierza, czas periodyków zapoczątkował Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykający dla informacji pospolitej. W kolejnym stuleciu, wraz z rewolucją przemysłową i rozwojem technologii druku, produkcja wydawnicza stawała się coraz bardziej masowa.
Historia wydawnictw – era technologii cyfrowej
Pod koniec XX wieku wydawnictwa przeżyły kolejną rewolucję, a to za sprawą technologii komputerowej. Zarówno w procesie przygotowania publikacji do druku, jak i samego druku nastąpił niebywały postęp. Wszelkie publikacje, w tym książki, zaczęto wydawać w postaciach, o których wcześniej nikomu nawet się nie śniło. Wprowadzenie technologii cyfrowej umożliwiło wydawanie e-booków, audiobooków i w ogóle rozwój publikacji online. Wraz z rozwojem Internetu wiele wydawnictw zaczęło działać również w środowisku cyfrowym. Zaczęły masowo powstawać księgarnie internetowe, które dziś odgrywają coraz większą rolę w sprzedaży książek i czasopism.
Wydawnictwa pomagają Twórcom
Wydawnictwa mają istotne znaczenie dla autorów, ponieważ dzięki nim pisarze mogą dzielić się swoją twórczością z szerszym gronem czytelników. Firmy, które zajmują się procesem wydawniczym i które w sensie instytucjonalnym noszą miano wydawnictw, pełnią rolę filtru, selekcjonując teksty. Tym samym często pomagają autorom w znalezieniu swojego miejsca w świecie literackim.
Historia długa i fascynująca
W tym materiale przedstawiłem jedynie zarys historii wydawnictw – skąd się wzięły i jaka jest ich rola we współczesnym świecie. Niewątpliwie historia wydawnictw jest długa i fascynująca, albowiem w pewnym sensie jest odzwierciedleniem rozwoju cywilizacji. Wydawnictwa są świadectwem naszej historii, ponieważ bez nich nie wiedzielibyśmy niczego o naszej przeszłości. Większość istotnych dla świata spraw na zawsze pozostałoby tajemnicą.
Korzystając z okazji, zapraszam do zapoznania się z historią Wydawnictwa Borgis (tutaj). 🙂
(PK)