Erich Maria Remarque urodził się 22 czerwca 1898 roku w Osnabrücku. To jeden z najwybitniejszych niemieckich pisarzy XX wieku, znany przede wszystkim ze swojego pacyfistycznego podejścia do problematyki wojennej.
Remarque dorastał w rodzinie robotniczej i już od najmłodszych lat przejawiał zainteresowanie literaturą. Jego edukację przerwała I wojna światowa, podczas której młodego Niemca wcielono do armii. Z pewnością doświadczenia frontowe miały olbrzymi wpływ na późniejszą twórczość pisarską. Rany fizyczne i psychiczne, jakich doznał podczas wojny, odcisnęły piętno na jego postrzeganiu świata i znalazły odzwierciedlenie w kolejnych powieściach.
Przełomowe dzieło i sukcesy
W 1929 roku ukazała się słynna powieść Remarque’a Na Zachodzie bez zmian. To wstrząsający obraz okrucieństw wojny widziany oczami młodego żołnierza. Książka szybko zdobyła ogromną popularność zarówno w Niemczech, jak i za granicą. W efekcie stała się jednym z najważniejszych utworów literackich o tematyce wojennej. Wywołała gorące dyskusje na temat sensu wojny i jej wpływu na osobowość człowieka. Dzieło przetłumaczono na wiele języków. Powieść doczekała się też kilku ekranizacji, z których najgłośniejszą jest wersja z 1930 roku w reżyserii Lewisa Milestone’a.
Po sukcesie książki Na Zachodzie bez zmian Erich Maria Remarque kontynuował pisanie powieści o tematyce wojennej. W efekcie w 1931 roku ukazała się Droga powrotna, będąca kontynuacją losów bohaterów pierwszej powieści niemieckiego pisarza. Ukazuje trudności związane z adaptacją jednostki w społeczeństwie po traumatycznych doświadczeniach wojennych. Zatem jest to również utwór głęboko refleksyjny.
Innym, podobnie ważnym, dziełem jest powieść Łuk triumfalny (1945). Jej fabuła opowiada historię niemieckiego lekarza, który w przededniu II wojny światowej próbuje znaleźć schronienie w Paryżu.
Okres emigracji
W 1939 roku Erich Maria Remarque wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Powodem były narastające prześladowania i pozbawienie pisarza niemieckiego obywatelstwa. Za oceanem powstała wspomniana wcześniej powieść Łuk triumfalny. Następnie w 1948 roku Remarque powrócił do Europy i zamieszkał w Szwajcarii. Do 1974 roku ukazało się ogółem 7 powieści tego znakomitego pisarza. Były to: Iskra życia (1952), Czas życia i czas śmierci (1954), Czarny obelisk (1956), Nim nadejdzie lato (1961), Noc w Lizbonie (1962), Na ziemi obiecanej (1970) i Cienie w raju (1971).
Erich Maria Remarque i głos pokoju
Erich Maria Remarque zmarł 25 września 1970 roku w Locarno. Pozostawił po sobie cenną spuściznę literacką, która bez wątpienia jest nieocenionym źródłem refleksji nad wojną i jej konsekwencjami. Dzieła tego niemieckiego pisarza, pełne empatii i głębokiego zrozumienia dla ludzkich cierpień, pozostają jednymi z najważniejszych literackich świadectw XX wieku. Erich Maria Remarque, pokazując w swojej twórczości tragizm wydarzeń wojennych ówczesnej epoki, nawoływał do pokoju, co czyni jego twórczość ponadczasową.
(PK)