Motto w książce to krótka fraza, zdanie lub cytat umieszczony na początku dzieła. Przede wszystkim ma ono za zadanie przykuć uwagę Czytelnika i wprowadzić go w odpowiedni nastrój. To niewielki element, ale niezwykle istotny, bowiem dostarcza wskazówek co do głównej treści, tematyki, a nawet głównego przesłania całego utworu. Warto wiedzieć, że te kilka słów pomaga Czytelnikowi zrozumieć intencje Autora, a niekiedy dostarcza wskazówek do interpretacji treści. W dalszej części tego opracowania postaram się opowiedzieć o motywach i celach, dla których umieszcza się motto w książkach.
Wprowadzenie, klucz, źródło…
Jako wprowadzenie
Bez wątpienia motto stanowi doskonałe wprowadzenie do książki. Dlatego Autorzy często starają się wybrać zdanie lub cytat, który jest w stanie oddać klimat utworu. Jeśli jest to powieść kryminalna, może ono zawierać wskazówki odnośnie do tajemnicy lub zagadki, która pojawi się w trakcie czytania. Dla odmiany w literaturze naukowej motto może zwiastować temat badawczy i poziom naukowy książki.
Jako klucz do interpretacji
Czasami motto jest enigmatyczne i nie od razu dla Czytelnika zrozumiałe. Niemniej to, co wydaje się być zagadką, może być kluczem do zrozumienia książki. Czytelnik, analizując je, może odkryć, że użyte zdanie lub cytat stanowi główne przesłanie lub motyw przewodni dzieła. Często to samo motto różni czytelnicy interpretują na różne sposoby, co czyni treść książki jeszcze bardziej tajemniczą.
Jako źródło inspiracji
Niektórzy pisarze wybierają motto jako źródło inspiracji i punkt wyjścia do całej treści dzieła. Może być ono dla nich punktem odniesienia, który skupia uwagę na określonej idei, co pomaga im w procesie pisania książki. Oprócz tego, na wartość tych kilku zdań znacznie wpływa fakt, gdy są one autorstwa niekwestionowanego autorytetu.
Co to jest motto? To drobny element, ale…
Żeby jeszcze bardziej przybliżyć znaczenie tego elementu, chciałbym posłużyć się tym oto przykładem:
Broń to tylko przygodne narzędzie,
które ma zmusić przeciwnika do zmiany zamiarów.
Jedynym polem bitwy jest umysł.
Wszystko inne to nieistotny szum.
(Lois McMaster Bujold – amerykańska pisarka science fiction i fantasy)
Powyższe motto pochodzi z książki Piotra Plebaniaka 36 Forteli, której tematem jest chińska sztuka podstępu, układania planów i skutecznego działania. Jak widać już po przeczytaniu powyższego cytatu możemy domyślić się, jakie będzie podejście Autora do podjętej tematyki. Tak więc na pytanie, co to jest motto, można odpowiedzieć jednym zdaniem: jest to krótki cytat o dużym znaczeniu. Dzięki niemu bowiem Autor wprowadza Czytelnika w nastrój odpowiadający treści książki i zachęca go do refleksji. A to już – przyznajcie sami – ma swoją wagę. Dlatego twórcom, którzy chcą być dobrymi pisarzami, sugeruję, aby wzięli to pod uwagę i w swoich książkach motta umieszczali. W mojej opinii znacznie podniesie to rangę ich dzieła. 🙂
(PK)