Na pewno większość z nas wie, co to jest poligrafia. Uznałem jednak, że skoro od czasu do czasu piszę o pojęciach związanych z wydawnictwem, to przecież nie mogę pominąć poligrafii. Zatem jest ona dziedziną techniczną, która zajmuje się procesami wytwarzania publikacji. Ogólnie mówiąc, poligrafia to sztuka druku, która od zarania dziejów odgrywa kluczową rolę w życiu społeczeństw. Dotyczy to zwłaszcza rozwoju kultury, komunikacji i sposobu przekazywania wiedzy.
Od starożytności do czasów współczesnych
Początki poligrafii sięgają daleko wstecz, zaś pierwsze ślady jej istnienia można odnaleźć w starożytnych cywilizacjach. Wówczas ludzie powielali manuskrypty, przepisując je ręcznie i tworząc tym samym… kolejne manuskrypty. Używali też ręcznie wykonanych pieczęci do oznaczania dokumentów i materiałów. No cóż, początki często bywają trudne. 😊
Istotny moment w rozwoju poligrafii nastąpił w średniowieczu. Wtedy to Chińczycy wynaleźli technikę druku blokowego, pozwalającą na masową produkcję książek i tekstów religijnych. W zasadzie był to druk drzeworytniczy. Kawałek drewna z wyrytym w nim obrazem pocieranym tuszem przykładano do materiału przypominającego tkaninę papierową. Do jej produkcji wykorzystywano włókna drzewa morwowego, miazgę bambusową, konopie, szmaty oraz… stare sieci rybackie.
W Europie przełomowe okazały się dokonania żyjącego w XV wieku niemieckiego wynalazcy Johannesa Gutenberga. Zaprezentował on ruchome czcionki i prasę drukarską, co w tym okresie było prawdziwą rewolucją w poligrafii. Dzięki dokonaniom Gutenberga możliwe stało się masowe rozpowszechnianie idei i wiedzy, co miało ogromny wpływ na rozwój cywilizacji.
W kolejnych stuleciach poligrafia stale ewoluowała. XIX wiek to czas intensywnego rozwoju technik druku chemicznego i litograficznego. Umożliwiły one drukowanie na nowych materiałach, takich jak metal i szkło. W XX wieku wprowadzono kolejne nowe techniki druku. Największym osiągnięciem był druk offsetowy, który umożliwił powielanie w krótkim czasie większych nakładów.
Pod koniec XX wieku zaczęły pojawiać się maszyny i urządzenia cyfrowe, które umożliwiły drukowanie spersonalizowane i produkcję na żądanie. Podobnie jak w większości dziedzin życia, również poligrafia poddała się komputeryzacji. Z poligrafią mamy do czynienia w drukarni, ale również w biurze czy w domu, gdy chcemy choćby skorzystać z drukarki. W efekcie z dobrodziejstw tej niezwykłej dziedziny techniki korzysta niemal każdy. Można by rzec, że w XXI wieku poligrafia wyszła z drukarni do ludzi. 😊
Co to jest poligrafia? – kilka słów refleksji
W niniejszym opracowaniu postarałem się odpowiedzieć na pytanie, co to jest poligrafia. Prawdę mówiąc, nie było to łatwe zadanie z uwagi na wielkość zagadnienia. Dlatego też, jak również z uwagi na charakter niniejszej publikacji, temat ten przedstawiłem w zarysie.
Podsumowując, rola poligrafii w dzisiejszym świecie wciąż jest przeogromna, albowiem dziedzina ta doskonale adaptuje się do bieżących potrzeb społeczeństwa. Pomimo wszechobecności mediów elektronicznych wciąż pozostaje niezmiernie ważnym narzędziem komunikacji. Ponadto zyskała nowe znaczenie praktyczne, wkraczając do życia codziennego każdego z nas.
(PK)