Literatura młodzieżowa to gatunek literacki dedykowany młodym Czytelnikom, najczęściej w wieku od około 12 do 18 lat. Charakteryzuje się tematyką bliską młodzieży, poruszającą kwestie dorastania, relacji z rówieśnikami, wyzwań emocjonalnych, buntu wobec dorosłych czy poszukiwania tożsamości. Jest to bez wątpienia literatura, która nie tylko dostarcza rozrywki, ale często dotyka też ważnych, trudnych tematów. Wśród nich są: problemy psychologiczne, zagadnienia społeczne, pierwsza miłość czy odkrywanie własnych wartości.
Pierwsza książka dla młodzieży
Za pierwszą powieść młodzieżową uznaje się książkę Przygody Hucka Finna autorstwa szkockiego pisarza Marka Twaina. Powieść ukazała się w 1884 roku. Jest to historia chłopca uciekającego przed złym ojcem i podróżującego wzdłuż rzeki Missisipi. Bohaterowi towarzyszy zbiegły niewolnik Jim. Powieść porusza problem rasizmu i wolności oraz zawiera odważną, jak na tamte czasy, krytykę amerykańskiego społeczeństwa. Mark Twain niezwykle umiejętnie wplótł te kwestie w tło przygód chłopca. Tym samym młodzi Czytelnicy, poprzez utożsamianie się z nim, łatwiej mogą zrozumieć zawarte w utworze przesłanie.
Literatura młodzieżowa dzisiaj
Z pewnością literatura młodzieżowa bardzo się rozwinęła od czasów Marka Twaina. Obecnie obejmuje szerokie spektrum gatunków – od fantasy, przez science fiction, aż po powieści obyczajowe. Oto dwa znamienne przykłady współczesnych książek dla młodzieży:
● Igrzyska Śmierci (2008) autorstwa Suzanne Collins. To dystopijna trylogia opowiadająca o życiu szesnastolatki Katniss Everdeen. Nawiasem mówiąc, jest to jedna z najwybitniejszych powieści młodzieżowych XXI wieku. Książka porusza takie tematy, jak: wojna, miłość, dorastanie, bunt czy odpowiedzialność. Dzięki temu jej fabuła zmusza Czytelnika do głębokiej refleksji. Książka doczekała się udanej ekranizacji w reżyserii Gary’ego Rossa (2012).
● Gwiazd naszych wina (2012) autorstwa Johna Greena. Historia opowiada o miłości dwójki nastolatków chorujących na raka. Książka porusza Czytelnika tematem przemijania, co wykracza poza typowe opowieści dla młodzieży. Green umiejętnie łączy dramat z humorem, dostarczając emocjonalnej głębi, która przyciąga zarówno młodzież, jak i dorosłych. Powieść ta również doczekała się ekranizacji (2014), zaś reżyserem filmu jest Josh Boone.
Podsumowując, współczesna literatura młodzieżowa podejmuje szeroką tematykę społeczną. Praktycznie nie ma już w niej tematów tabu. Ponadto coraz częściej służy jako obszar dialogu dotyczącego wyzwań, z którymi mierzy się młode pokolenie.
Korzystając z okazji, zapraszam do księgarni Wydawnictwa Borgis, w której znajdziecie wiele ciekawych książek dla młodzieży autorstwa polskich autorów.
(PK)