Kryminał to gatunek literacki, który od dziesięcioleci cieszy się niesłabnącą popularnością. Charakteryzuje się zagadkami, intrygami i napięciem związanym z przestępstwami oraz ich wykrywaniem. W powieściach kryminalnych ważną rolę oddaje się detektywowi, który rozwiązuje tajemnicę krok po kroku, prowadząc Czytelnika przez skomplikowaną sieć poszlak. Klasyczny kryminał różni się od powieści policyjnej, o której pisałem w jednym z poprzednich materiałów. Kryminał z zasady skupia się na indywidualiście – logicznie, choć często niestandardowo, myślącym detektywie. Natomiast powieść policyjna przedstawia pracę zespołu funkcjonariuszy, którzy dochodzą do celu, działając zgodnie z procedurami. W powieściach policyjnych większy nacisk kładzie się na realizm, zaś w kryminałach liczy się bardziej psychologia bohaterów i finezja fabuły.
Pierwszy kryminał w historii i autorka wszechczasów
Za pierwszy kryminał uznaje się wydaną w 1841 roku nowelę Zabójstwo przy Rue Morgue amerykańskiego autora Edgara Allana Poego. Przyjęło się, iż w tym właśnie dziele mamy do czynienia z pierwowzorem detektywa-amatora. Bohater jego książki C. Auguste Dupin stał się inspiracją do stworzenia takiej postaci, jak słynny Sherlock Holmes.
Jeśli chodzi o autora kryminałów wszech czasów, to palmę pierwszeństwa bez wątpienia dzierży Agatha Christie. Nie bez kozery ta brytyjska pisarka zyskała miano „królowej kryminału”. Jej powieści, takie jak Morderstwo w Orient Expressie czy I nie było już nikogo uznaje się za klasykę gatunku. Co ciekawe są one także symbolem spektakularnego sukcesu komercyjnego w świecie literatury.
Współcześni autorzy kryminałów
Ze współczesnych twórców kryminałów ogromną popularnością na świecie cieszy się Jo Nesbø, norweski autor serii o detektywie Harrym Hole. Natomiast w Polsce jednym z najważniejszych pisarzy tego gatunku jest Remigiusz Mróz, autor z ośmiopowieściowego cyklu z Joanną Chyłką. Jego książki zdobyły uznanie Czytelników dzięki dynamicznej fabule i aktualnym wątkom społecznym.
Podsumowując, kryminał to gatunek, który musi wciągać swoją akcją, aby się podobać. Książka aż do ostatniej strony powinna trzymać w napięciu i zmuszać do myślenia. Dla Czytelnika jest on doskonałą formą rozrywki, zaś dla pisarza wzniesieniem się na wyżyny wyobraźni i popisem umiejętności logicznego myślenia.
(PK)