Choć esej to jedna z najbardziej elastycznych form pisarskich, nie cieszy się taką estymą jak niektóre inne gatunki literackie. Nie polemizuję z tym, ale uważam, że nie docenia się roli, jaką spełnia w literaturze. Na pierwszy rzut oka może wydawać się on swobodną i subiektywną wypowiedzią pisemną na różnorodne tematy. Jednakże pod przykrywką tej formy literackiej kryją się głębsza jego struktura i cel. To nie tylko luźne rozważania czy osobiste opinie, lecz przede wszystkim starannie skonstruowany tekst. A jego intencją jest przekazanie konkretnej myśli, analiza problemu lub uargumentowanie postawionej tezy. Tak więc wiemy już, co to jest esej, niemniej warto też poznać, jakie są jego rodzaje i czemu służą.
Rodzaje eseju
Możemy wyróżnić kilka podstawowych rodzajów eseju:
● Esej narracyjny. Przybiera on formę wspomnieniową i z reguły opiera się na doświadczeniach Autora. Narracja ma tu kluczowe znaczenie, ponieważ wiedzie Czytelnika przez konkretną sekwencję wydarzeń lub przeżyć.
● Esej opisowy. W tego typu esejach Autor stara się przedstawić Czytelnikowi konkretny obraz, zjawisko lub miejsce za pomocą opisów oddziałujących na zmysły. Celem jest wciągnięcie Czytelnika do opisywanego świata i wywołanie u niego silnych emocji.
● Esej argumentacyjny. Tutaj autor stawia tezę i próbuje przekonać Czytelnika do swoich racji za pomocą argumentów logicznych, dowodów i kontrargumentów. Kluczowy element tego rodzaju publikacji stanowi przejrzystość i przekonujące uzasadnienie stawianej tezy.
● Esej refleksyjny. W tym przypadku Autor skupia się na osobistych ocenach i refleksjach dotyczących omawianego tematu. Autor dzieli się nimi i wyciąga wnioski.
Edukacyjna rola eseju
Nie bez powodu esej to często stosowana pisemna forma wypowiedzi w szkołach i uczelniach. Oprócz doskonalenia umiejętności pisania pomaga on również w rozwijaniu umiejętności analizy i argumentacji. Ponadto uczy wyrażania myśli i opinii w sposób logiczny i zrozumiały.
Co to jest esej? – krótkie podsumowanie
Niezależnie od rodzaju eseju zawsze stanowi on formę literacką, która pozwala Autorowi na kreatywność i refleksję. Jest to narzędzie, które z powodzeniem stosuje się w wielu dziedzinach życia, od kultury i polityki po edukację.
(PK)