Horror to gatunek literacki, którego celem jest wzbudzenie u Czytelnika strachu, napięcia i niepokoju. Charakteryzuje się wykorzystaniem różnorodnych motywów i elementów często bazujących na nadprzyrodzonych zjawiskach lub mrocznych aspektach ludzkiej psychiki. Powieści grozy mają swoich miłośników, niemniej dla wielu ludzi ich lektura jest zbyt mroczna. Horror jako gatunek literacki ma już swoje tradycje. Narodził się bowiem w XVIII wieku, a za pierwszą powieść grozy uważa się Zamczysko w Otranto angielskiego pisarza Horacego Walpole’a. Wspomniana powieść ukazała się w 1764 roku. Właśnie to dzieło zapoczątkowało literacką tradycję łączenia grozy z elementami nadprzyrodzonymi i gotyckim klimatem.
Podgatunki horroru
Istnieje wiele podgatunków horroru, które różnią się tematyką oraz sposobem oddziaływania na emocje odbiorcy. Jednym z nich jest horror kosmiczny lub inaczej horror lovecraftowski. Jak można się łatwo domyślić, nazwa pochodzi od imienia pisarza. A jest nim amerykański autor Howard Phillips Lovecraft, którego najbardziej znane dzieło, będące opowiadaniem, nosi tytuł Zew Cthulhu. W tym podgatunku ludzie są niewielkimi, bezsilnymi istotami wobec niezrozumiałych sił kosmicznych, co wzbudza w nich egzystencjalny lęk.
Kolejnym ważnym nurtem jest horror psychologiczny, który sięga mrocznych zakamarków ludzkiej psychiki. Klasyczny przykład to Lśnienie Stephena Kinga, gdzie napięcie powstaje w wyniku konfliktu wewnętrznego bohatera i jego stopniowego popadania w obłęd.
Nie można zapomnieć o horrorze nadprzyrodzonym, który, na co wskazuje sama nazwa, wykorzystuje zjawiska nadprzyrodzone. Są to m.in.: duchy, demony czy wampiry. Jednym z najbardziej znanych przykładów tego podgatunku jest Dracula autorstwa Brama Stokera. Jak wiemy, twórca ten na stałe wpisał postać wampira w kanon literatury grozy.
A co z polskim horrorem…?
Choć polski horror nie ma takich tradycji jak anglosaski, to jednak zaznaczył swoją obecność w literaturze tego gatunku. Jedną z najbardziej znanych rodzimych publikacji współczesnych jest cykl powieściowy Dom na Wyrębach autorstwa Stefana Dardy. Fabuła tych książek łączy elementy klasycznego horroru z polskim folklorem i realiami życia na wsi. Opowieść opowiada o budzących grozę wydarzeniach, które mają miejsce po przeprowadzce głównego bohatera do starego domu na odludziu.
Horror jako gatunek literacki – podsumowanie
Horror to gatunek, który nie tylko daje rozrywkę, budując atmosferę strachu, ale także pozwala na zgłębianie ludzkich lęków i emocji. Dzięki swojej różnorodności i uniwersalności ma liczne grono oddanych Czytelników. Natomiast w Polsce nie jest tak popularny wśród autorów, jak w niektórych innych krajach. I to jest szansa dla początkujących pisarzy, albowiem na dobrą literaturę grozy zapotrzebowanie nie maleje.
(PK)