Książki o Świętym Mikołaju cieszą się rosnącym zainteresowaniem czytelników w miarę zbliżających się świąt Bożego Narodzenia. Święty Mikołaj, postać o długiej i bogatej historii, stał się inspiracją dla wielu utworów, które utrwalają jego legendę. Zaczęło się od zapisków o życiu biskupa Mikołaja z Miry, aż w końcu narodził się mit o świętym obdarowującym prezentami. Dziś chciałbym wskazać kilka ciekawych pozycji wydawniczych odnoszących się do tej zagadkowej postaci.
Osobliwości zwyczajów…
Jedną z najstarszych książek o Świętym Mikołaju jest Osobliwości zwyczajów ludowych i obrzędów, ceremonii, obchodów i różnych zabytków. Dzieło to wyszło spod pióra amerykańskiego autora Williama S. Walsha w 1898 roku. W rozdziale poświęconym Bożemu Narodzeniu Walsh opisuje m.in. historię i legendy związane z postacią Świętego Mikołaja. Wyjaśnia, jak mikołajowa tradycja rozwijała się na przestrzeni wieków, zwłaszcza w kulturze europejskiej i amerykańskiej. Autor omawia genezę zwyczajów związanych z tą fikcyjną postacią. Pisze w szczególności o wręczaniu prezentów, co, jak się wkrótce okazało, przyczyniło się do postrzegania Mikołaja jako darczyńcy.
Życie i przygody Świętego Mikołaja
Kolejną wartą uwagi książką jest Życie i przygody Świętego Mikołaja również amerykańskiego autora Lymana Franka Bauma znanego z cyklu o Czarnoksiężniku z Krainy Oz. W wydanej w 1902 roku publikacji pisarz przedstawił postać Świętego Mikołaja jako istotę magiczną, wychowaną przez wróżki i elfy. Wprowadził też nowe elementy, takie jak opowieść o dorastaniu Świętego Mikołaja. Przy okazji starał się uzasadnić, dlaczego co roku rozdaje on prezenty. Książkę L. Franka Bauma uznaje się jako jedną z pierwszych prób pełnego przedstawienia życia tej tajemniczej postaci.
Najstarsza książka o Świętym Mikołaju
Natomiast za najstarszą książkę poświęconą Świętemu Mikołajowi uważa się zbiór biografii Złota Legenda autorstwa włoskiego pisarza religijnego Jakuba de Voragine’a. Utwór powstał w XIII wieku i zawiera opisy życia wielu świętych, w tym właśnie biskupa Mikołaja z Miry. Dzieło to przyczyniło się do rozwoju mitu o dobrodusznej postaci z brodą i… z workiem prezentów.
Książki o Świętym Mikołaju polskich autorów
Na koniec chciałbym zauważyć, iż istnieją też książki o Świętym Mikołaju polskich autorów. W krótkim opracowaniu nie sposób wymienić wszystkich. Niemniej warto wspomnieć o wydanym w 2021 roku utworze Marioli Smolskiej pt. List do Świętego Mikołaja. Tu postać Świętego Mikołaja występuje pośrednio, albowiem głównie w kontekście dziecięcych marzeń i oczekiwań na piękne prezenty. To zrozumiałe, gdyż nie ma już potrzeby opisywania go w szczegółach. Starszy pan i jego renifer towarzyszą z nam od dzieciństwa, więc znamy go całkiem dobrze. 🙂
Trzeba jednak podkreślić, że książka Marioli Smolskiej posiada ciekawą, nietuzinkową fabułę i jest niezwykle wzruszająca. Dlatego polecam ją z czystym sercem, zwłaszcza że święta już całkiem blisko. 😊
(PK)