[PDF] Analiza profilu neuropsychologicznego dzieci w wieku 5-10 lat w wybranych podtypach FASD

Opis

Pacjenci z dysfunkcjami ze spektrum poalkoholowych zaburzeń rozwojowych stanowią dla psychologów trudne diagnostycznie wyzwanie ze względu na heterogenność objawów związanych z uszkodzeniami strukturalnymi oraz funkcjonalnymi mózgu. Psycholodzy borykają się z mitami diagnostycznymi, szczególnie dotyczącymi diagnozy małego dziecka czy diagnozy dziecka w pieczy zastępczej, a także z trudnościami w wyborze najbardziej czułych diagnostycznie narzędzi oceny psychologicznej.

„Analiza profilu neuropsychologicznego dzieci w wieku 5-10 lat w wybranych podtypach FASD” stanowi cenne kompendium wiedzy dla wszystkich diagnostów pracujących w zespołach ds. FASD.

Dla psychologów niniejsza pozycja może stać się wskazówką dotyczącą złotego standardu narzędzi diagnozy neuropsychologicznej w badaniu dzieci z FASD. Pozostałym specjalistom pomoże w zrozumieniu specyfiki tych zaburzeń oraz podjęciu odpowiednich kroków diagnostycznych.

„Zdefiniowany profil neuropsychologiczny umożliwi przyspieszenie diagnozy na wcześniejszym etapie rozwojowym, a co za tym idzie właściwe dobranie terapii”.
dr hab. n. med. Krystyna Szymańska, Klinika Psychiatrii Wieku Rozwojowego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

„Uzyskane wyniki można ocenić jako bardzo ważne z punktu widzenia klinicysty zajmującego się chorobami wieku rozwojowego: psychologa, lekarza, pedagoga”.
prof. dr hab. Ewa Mojs, Kierownik Katedry i Zakładu Psychologii Klinicznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Spis treści

Podziękowania 9

Wstęp 11

1. Wprowadzenie 15

1.1. Diagnostyka Spektrum Poalkoholowych Wrodzonych Zaburzeń Rozwojowych 16

1.1.1. Najpopularniejsze modele diagnostyczne FASD 17

1.1.2. Miejsce FASD wśród innych zaburzeń neurorozwojowych 21

1.2. Aspekty neuropsychologiczne w diagnostyce dzieci z FASD 23

1.2.1. Neuropsychologia rozwojowa 23

1.2.2. Zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego u osób z FASD 28

1.2.2.1. Modele diagnostyczne dysfunkcji mózgu w FASD 28

1.2.2.2. Pojęcie zaburzeń neurorozwojowych pierwotnych i wtórnych 34

1.2.2.3. Zaburzenia strukturalne 36

1.2.2.4. Zaburzenia funkcjonalne 37

2. Założenia i cele pracy 43

3. Materiał i metody 47

3.1. Materiał 47

3.2. Metody 50

3.2.1. Ocena za pomocą 4-Cyfrowego Kwestionariusza Diagnostycznego dla FASD 50

3.2.1.1. Terminologia diagnostyczna używana w pracy 51

3.2.2. Badanie za pomocą baterii metod oceny psychologicznej 54

3.2.2.1. Bateria IDS – Skale Inteligencji i Rozwoju 54

3.2.2.2. TSN (Test Szybkiego Nazywania – wersje M i S) 60

3.2.2.3. TSD (Test Słownikowy dla Dzieci) 62

3.2.2.4. DMI-2 (Diagnoza myślenia operacyjnego), wersja 2M 63

3.2.3. Analiza statystyczna 65

4. Wyniki badań 71

4.1. Wyodrębnione podgrupy kliniczne 71

4.2. Wyniki analiz statystycznych 73

4.2.1. Porównanie wyników pomiędzy grupami klinicznymi FAS, PFAS, ZZF/EN, ZZF/NB a grupą kontrolną w poszczególnych obszarach 73

4.2.1.1. Wyniki badania Baterią IDS 97

4.2.1.2. Wyniki badania TSN (Testem Szybkiego Nazywania) 116

4.2.1.3. Wyniki badania TSD (Testem Słownikowym dla Dzieci) 121

4.2.1.4. Wyniki badania testem DMI-2 125

4.3. Zróżnicowanie wyników w grupach badanych – analiza homogeniczności 137

4.4. Zróżnicowanie wyników w grupach badanych pod względem płci 148

5. Dyskusja 167

5.1. Rola oceny neuropsychologicznej w diagnozie w Modelu Waszyngtońskim 169

5.2. Trudności diagnozy neuropsychologicznej dzieci z FASD w Polsce 172

5.3. Ocena przydatności wybranych narzędzi w ustaleniu profilu neuropsychologicznego dzieci z FASD 173

5.4. Profil neuropsychologiczny dziecka z FASD 181

6. Obserwacje i wnioski 189

6.1. Obserwacje 189

6.2. Wnioski 193

7. Literatura 195

8. Skróty użyte w pracy 205

9. Spis tabel, rycin i wykresów 207

10. Streszczenie 209

11. Summary 213