Stan uzębienia dzieci 7-letnich leczonych we wczesnym dzieciństwie dietą eliminacyjną z powodu nadwrażliwości pokarmowej

Niepożądane reakcje pokarmowe (adverse food reaction) są to zaburzenia chorobowe występujące po spożyciu danego pokarmu (1, 2, 3, 4). Według Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej (EAACI) wyróżnia się dwie zasadnicze grupy niepożądanych reakcji nietoksycznych:

a) alergiczne reakcje pokarmowe (food allergy) – uwarunkowane przez swoiste mechanizmy immunologiczne,

b) nietolerancje pokarmowe (food intolerance) – uwarunkowane przez mechanizm inny niż swoista reakcja immunologiczna.

Omawiając powyższe patologie należy również wspomnieć o pokarmowych reakcjach pseudoalergicznych (PAR), których objawy kliniczne naśladują symptomatologię reakcji alergicznych. U ich podłoża leżą inne mechanizmy, wśród których wymienia się nieswoiste uwalnianie mediatorów, wrodzone lub wyzwolone farmakologicznie zaburzenia enzymatyczne, oddziaływanie farmakologiczne czynnych składników pożywienia np. amin biogennych.

Epidemiologiczna ocena częstości występowania niepożądanych reakcji pokarmowych jest skomplikowana, co powoduje duże rozbieżności w wynikach badań. Wynikająca przede wszystkim z nawyków żywieniowych, częstość występowania niepożądanych reakcji pokarmowych jest różna w różnych krajach i społeczeństwach. Za ważną przyczynę dolegliwości klinicznych, szczególnie u najmłodszych dzieci, uznaje się białka mleka krowiego (1, 2, 3, 4). Istnieje zgodność badaczy, iż nadwrażliwość na białka mleka krowiego jest dużym problemem klinicznym w populacji dziecięcej 0-3 lata. Częstość jej występowania ocenia się na 1,8-7,5% (1, 2, 3, 4).

Obserwacje kliniczne i przeprowadzone doświadczenia potwierdziły, że wszystkie frakcje białek mleka krowiego posiadają potencjalne właściwości uczulenia organizmu. Największą odpowiedzialność przypisuje się b-laktoglobulinie i kazeinie (1, 2, 3, 4). Zwykle jednak występuje nadwrażliwość na więcej niż jedną z frakcji głównych białek mleka krowiego. Rozpoznanie przez lekarza pediatrę nadwrażliwości pokarmowej stanowi podstawę do wprowadzenia diety eliminacyjnej, czyli czasowego lub stałego usunięcia z żywienia chorego dziecka szkodliwego lub źle tolerowanego pokarmu, z równoczesnym wprowadzeniem składników zastępczych o równoważnych wartościach odżywczych (1, 2, 3, 4, 5).

Z punktu widzenia stomatologii, dieta może usposabiać do występowania próchnicy najczęstszej choroby zębów lub jej zapobiegać. Biorąc pod uwagę fizjologię rozwoju uzębienia pojawiają się wątpliwości, czy eliminacja z diety dziecka pewnych składników pokarmowych ma wpływ na budowę twardych tkanek zębów, a co za tym idzie na ich podatność na próchnicę.

Celem niniejszej pracy była ocena stanu uzębienia dzieci 7-letnich, leczonych we wczesnym dzieciństwie dietą eliminacyjną z powodu nadwrażliwości na białka mleka krowiego oraz ich 7-letnich rówieśników spożywających mleko krowie i jego przetwory.

Badania przeprowadzono w grupie 7-letnich dzieci, które we wczesnym dzieciństwie miały wdrożoną eliminację mleka krowiego. W celu uzyskania odpowiednich danych posłużono się dokumentacją Poradni Pediatrycznej obsługującej dzieci z jednego z osiedli w Białymstoku. Do badania jamy ustnej zakwalifikowano dzieci, które w bilansie rocznego dziecka posiadały adnotację o eliminacji z diety mleka krowiego z powodu objawów nadwrażliwości pokarmowej. Do oceny zakwalifikowano 27 dzieci, przy czym do badania zgłosiło się 19 dzieci, 11 dziewczynek i 9 chłopców (grupa A). Grupę kontrolną stanowili 7-letni podopieczni tej samej Poradni, nie posiadający w karcie adnotacji o zaleconej diecie (grupa B), również 11 dziewczynek i 9 chłopców.

Ocenę stanu uzębienia przeprowadzono w warunkach gabinetu stomatologicznego w sztucznym oświetleniu z użyciem zgłębnika i lusterka. W obu grupach A i B oceniono liczbę obecnych zębów stałych. Określono frekwencję próchnicy zarówno dla uzębienia mlecznego jak i stałego.

Do oceny intensywności próchnicy w zębach stałych zastosowano średnią liczbę PUW i PUWp oraz ich składowe P, U, W. Intensywność próchnicy w zębach mlecznych określano średnią PUW.

Wyniki badań zestawiono w tabelach. Analizę statystyczną przeprowadzono używając testu częstości Fishera, testu t-Studenta oraz testu U (Manna-Whitneya) przy poziomie istotności p <0,05.

Tabela 1 obejmuje zestawienie materiału badawczego oraz średnią liczbę wyrżniętych zębów stałych u badanych dzieci. Wynika z niej, że więcej stałych zębów miały ogółem dzieci z grupy B (12, 20) niż z grupy A (11, 40). Porównując liczbę obecnych stałych zębów w zależności od płci, dziewczynki miały więcej zębów niż chłopcy, zarówno w grupie A jak i w grupie B. Różnice te były małe i nieistotne statystycznie.

Tabela 2 przedstawia częstość występowania próchnicy w zębach stałych i mlecznych u badanych 7-latków. Z niniejszej tabeli wynika, iż frekwencja próchnicy zarówno w uzębieniu mlecznym jak i stałym była niższa w grupie A, czyli dzieci leczonych we wczesnym dzieciństwie dietą eliminacyjną. Łącznie odsetek dzieci z próchnicą zębów stałych wynosił 40,0% w grupie A i 70,0% dzieci w grupie B. W uzębieniu mlecznym 90,0% dzieci z grupy A miało zęby dotknięte próchnicą i 100,0% dzieci z grupy

To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.