Kliniczna ocena zastosowania Ca(OH)₂, w postaci ćwieków dokanałowych, w leczeniu endodontycznym zainfekowanych kanałów korzeniowych

Sukces leczenia endodontycznego zależy w głównej mierze od likwidacji czynnika bakteryjnego, co osiąga się przez optymalne mechaniczne i chemiczne opracowanie kanału korzeniowego. Jednak, jak wynika z licznych badań, połowę leczonych w ten sposób przypadków nadal zasiedlają drobnoustroje (1, 2, 3). Z tych względów wskazane jest stosowanie wkładek antyseptycznych (1, 4, 5, 6). W dalszym ciągu poszukuje się nowych środków odkażających i leków przydatnych w terapii endodontycznej, które wykazywałyby niską toksyczność a dużą skuteczność bakteriobójczą.

Obecnie za najbardziej efektywną wkładkę antyseptyczną uznawany jest wodorotlenek wapnia (3, 4, 7, 8, 9, 10, 11). Ostatnio pojawił się nowy, endodontyczny lek wodorotlenkowowapniowy w postaci kalibrowanych ćwieków gutaperkowych.

Celem pracy jest kliniczna ocena Calciumhydroxid i Calciumhydroxid Plus firmy ROEKO – preparatów zawierających wodorotlenek wapnia w leczeniu zainfekowanych kanałów korzeniowych.

Materiał kliniczny: 65 osób (42 kobiety i 23 mężczyzn) stanowili chorzy losowo wybierani z grupy pacjentów zgłaszających się do poradni Specjalistycznej Lecznicy Stomatologicznej Śl. AM w Bytomiu. Wiek chorych wahał się od 14 do 67 lat (średni wiek pacjentów 31,98). Każdego pacjenta informowano o celu badania oraz przebiegu leczenia.

Do badań zakwalifikowano 73 zęby, w tym 121 kanałów korzeniowych. Leczeniu poddano w szczęce: 14 zębów siecznych, 4 kły, 18 zębów przedtrzonowych, 10 trzonowych. W żuchwie natomiast: 8 zębów siecznych, 4 kły, 7 przedtrzonowców i 8 zębów trzonowych. Z analizy badanego materiału wykluczono 7 zębów: 2 zęby sieczne, 1 kieł, 3 przedtrzonowce i 1 ząb trzonowy. W 3 przypadkach pacjenci przerwali terapię. Dwa zęby poddano leczeniu chirurgicznemu, a w dwóch pozostałych leczenia jeszcze nie ukończono. Uwzględniono tylko te przypadki (tj. 66 zębów), w których postępowanie kliniczne zakończyło się ostatecznym wypełnieniem kanałów.

Leczenie podejmowano w zębach z rozpoznaniem pulpopatii nieodwracalnych, ze szczególnym uwzględnieniem martwicy i zgorzeli miazgi nie powikłanych i powikłanych stanami patologicznymi przyzębia okołowierzchołkowego. Na pierwszej wizycie wszystkie dane uzyskane z badania podmiotowego i przedmiotowego odnotowywano w karcie pacjenta. Ząb przewidziany do leczenia był poddawany dokładnej ocenie klinicznej. Żywotność miazgi sprawdzano testem termicznym, w razie potrzeby testem elektrycznym oraz mechanicznie igłą Millera. Stan tkanek okołowierzchołkowych oceniano testem opukowym, palpacyjnie badaniem okolicy wierzchołka korzenia oraz radiologicznie przy użyciu RVG systemu SIDEXIS (Siemens). Każdy ząb oczyszczano z osadów, izolowano od dostępu śliny i odkażano jodoalkoholem. W każdym przypadku do izolacji pola zabiegowego stosowano koferdam firmy HYGENIC. W niektórych przypadkach podawano znieczulenie miejscowe. Wstępne czynności dotyczące opracowywania ubytku i komory wykonywano sterylnymi wiertłami. Po określeniu długości roboczej kanał opracowywano mechanicznie sterylnymi, kalibrowanymi narzędziami ręcznymi. Stosowano płukanie kanału tylko 0,9% roztworem NaCl przy użyciu strzykawki i igły endodontycznej Mifam Nr 25 lub 30.

Po osuszeniu komory do wilgotnego kanału wprowadzano ćwiek gutaperkowy zawierający Ca(OH)₂ bez jakiejkolwiek kondensacji. Dzięki znacznej giętkości ćwieki stosunkowo łatwo wnikały nawet do wąskich i zakrzywionych kanałów. W przypadku kanałów o przekroju owalnym poza jednym ćwiekiem głównym umieszczano kilka dodatkowych, mniejszych.

Badane ćwieki gutaperkowe Calciumhydroxid zawierają około 50-51% wodorotlenku wapnia, 40-45% gutaperki oraz siarczan baru, wosk i barwniki. Ćwieki Calciumhydroxid Plus mają podobny skład lecz cechuje je większa porowatość dzięki dodatkowi chlorku sodu.

W zapaleniach ostrych i zaostrzonych tkanek okołowierzchołkowych o ciężkim przebiegu, ze znaczną ilością wysięku, z kanałów jedynie usuwano zainfekowaną treść i po wstępnym opracowaniu zakładano badane ćwieki. Rozmiar wprowadzanego ćwieka był mniejszy od światła kanału. Wystającą poza ujście kanału część ćwieka zaginano i skręcano pensetą lub odcinano rozgrzanym instrumentem. Opatrunek zamykano sterylnym wacikiem. Zęby takie pozostawiano otwarte z reguły od 1 do 3 dni a leczenie kanałowe odraczano do momentu wygaśnięcia ostrych objawów. W pojedynczych przypadkach kanały pozostawiono puste, bez jakichkolwiek wkładek antyseptycznych. Chorzy otrzymywali odpowiednie zalecenia, leki przeciwbólowe i sporadycznie antybiotyki.

Podczas leczenia zakażonych kanałów korzeniowych bez zmian patologicznych lub powikłań przewlekłym zapaleniem przyzębia przyszczytowego, rozmiar wprowadzanego ćwieka odpowiadał średnicy i długości ostatniego narzędzia użytego do opracowania kanału i klinował się w okolicy przewężenia fizjologicznego. Ćwiek pozostawał w zębie szczelnie zamknięty wypełnieniem tymczasowym, (cement szklanojonomerowy) przez okres od 1 do 3 tygodni.

Na drugiej wizycie wykonywano badanie kontrolne. Przy braku takich objawów klinicznych jak ból samoistny, czy reakcja na opuk i nagryzanie, kanał wypełniano na stałe uszczelniaczem AH Plus i ćwiekami gutaperkowymi metodą pojedynczego ćwieka lub kondensacji bocznej. Jeżeli zęby nie spełniały kryteriów klinicznych zezwalających na ich ostateczne wypełnienie, leczenie odbywało się zgodnie z przebiegiem czynności pierwszej wizyty. Jeśli objawy kliniczne ostrego lub zaostrzonego zapalenia tkanek okołowierzchołkowych utrzymywały się to na trzeciej wizycie kontynuowano leczenie czasowe (zgodnie z czynnościami pierwszej wizyty). Po wypełnieniu kanałów oraz kontroli klinicznej i radiologicznej tkanki twarde zęba rekonstruowano cementami szklanojonomerowymi i/lub materiałami kompozycyjnymi.

W czasie stosowania ćwieków gutaperkowych zawierających Ca(OH)₂ zwracano uwagę na występowanie powikłań bólowych oraz na czas i liczbę wizyt koniecznych do uzyskania klinicznych danych zezwalających na ostateczne wypełnienie kanałów korzeniowych.

Na

To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.