Ocena stanu uzębienia i potrzeb leczniczych dzieci objętych programem profilaktycznym „Radosny uśmiech, radosna przyszłość”

Wskaźniki epidemiologiczne obrazujące stan uzębienia u dzieci i młodzieży w Polsce, pomimo różnych działań profilaktycznych, utrzymują się na niepokojąco złym poziomie.

Badania przeprowadzone w latach 1987 i 1995 wykazały, że stan uzębienia dzieci z regionu łódzkiego w porównaniu z dziećmi z innych okolic naszego kraju był wysoce niezadowalający. Szanse dzieci łódzkich na spełnienie celów zdrowia WHO na rok 2000 nie były realne, z wyjątkiem grupy 6-7-latków, które począwszy od roku 1993 były objęte programem uszczelniania bruzd (1, 2).

Wychodząc naprzeciw pilnym potrzebom poprawy stanu uzębienia dzieci, firma Colgate zaproponowała w roku szkolnym 1997/98 program profilaktyczny „Radosny uśmiech, radosna przyszłość”, którym objęci zostali uczniowie w wieku 8-9 lat (II i III klasa szkoły podstawowej).

Celem pracy było stwierdzenie jaki wpływ na świadomość prozdrowotną i przyrost próchnicy ma program profilaktyczny polegający na systematycznym, wielokrotnym ponawianiu instruktażu połączonym z rozdawnictwe środków do higieny jamy ustnej.

Wybrana losowo grupa 190 dzieci z łódzkich szkół (tab. 1) została poddana badaniu wstępnemu i badaniom kontrolnym co 12 miesięcy – przez 3 lata. Co 6 miesięcy ponawiano instruktaż higieny jamy ustnej wręczając dzieciom szczoteczki i pasty do zębów przygotowane przez firmę Colgate, która dostarczyła również kasety video i inne materiały instruktażowe przy pomocy których higienistki stomatologiczne i lekarze dentyści demonstrowali i nadzorowali prawidłowy sposób czyszczenia zębów.

Ponadto dzieci wypełniały przygotowaną w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej IS AM w Łodzi ankietę, w której wypowiadały się na temat podstawowych zagadnień z zakresu higieny jamy ustnej, odżywiania oraz profilaktyki fluorkowej, co umożliwiło ocenę stanu ich świadomości prozdrowotnej.

Wyniki badania wstępnego i badań kontrolnych umieszczono na specjalnie przygotowanych do tego celu kartach, opracowanych zgodnie z zaleceniami WHO. Intensywność próchnicy była określana przy pomocy liczby PUW (tab. 2):

– w badaniach wstępnych średnia wartość PUW = 2,13;

– po pierwszym roku badań średnia wartość PUW = 2,43;

– po drugim roku badań średnia wartość PUW = 2,63;

– po trzecim roku badań średnia wartość PUW = 2,85.