Diagnostyka radiologiczna w planowaniu leczenia implanto-protetycznego na podstawie piśmiennictwa
© Borgis - Nowa Stomatologia 4/2006, s. 181-184
*Beata Borsuk-Nastaj, Ireneusz Machnikowski, Elżbieta Mierzwińska-Nastalska
W planowaniu leczenia implanto-protetycznego rentgenodiagnostyka jest jedną z podstawowych metod diagnostycznych. Nowoczesne, nieinwazyjne metody wizualizacji w diagnostyce obrazowej stworzyły duże możliwości oceny części twarzowej czaszki. Zawdzięczamy to w głównej mierze rozwojowi techniki i wprowadzeniu do diagnostyki medycznej skomplikowanych systemów komputerowych (1, 2).
Przed rozpoczęciem leczenia implanto-protetycznego należy ocenić jakość i ilość tkanki kostnej oraz rozważyć przeprowadzenie zabiegu augmentacji (3, 4, 5, 6). Ocenę warunków anatomicznych w planowaniu leczenia implanto-protetycznego najczęściej przeprowadza się na podstawie panoramicznego zdjęcia szczęki i żuchwy, zdjęcia zgryzowego z przodu, dwóch zdjęć z profilu oraz wewnątrzustnych zdjęć zębowych. Do diagnostyki implanto- protetycznej wykorzystuje się także fotografie zewnątrz- i wewnątrzustne pacjenta (2).
Analogowe zdjęcia wewnątrzustne mają szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach stomatologii. W planowaniu leczenia implanto-protetycznego są wykorzystywane do określenia pionowego wymiaru kości w miejscu wprowadzenia implantu a także w ocenie procesu osteointegracji. Znajdują one zastosowanie również po zamontowaniu transferów wyciskowych i przykręceniu nadbudowy protetycznej w celu sprawdzenia dokładności jej położenia (5, 7). Zdjęcia te należy wykonywać metodą kąta prostego. Film umieszczany jest w uchwycie i ustawiany w jamie ustnej równolegle do osi długiej implantu. Lampa rentgenowska jest ustawiana pod kątem prostym w stosunku do wszczepu śródkostnego i filmu. Jeśli zastosujemy uchwyt do filmu, który ustala pozycję filmu i lampy rentgenowskiej, technika staje się powtarzalna. Zaletą tych zdjęć jest niska dawka promieniowania przekazywana pacjentowi a otrzymany obraz jest dokładny, geometryczny i powiększony tylko w niewielkim stopniu. Wadą natomiast są trudności w prawidłowym ustawieniu uchwytu z filmem w jamie ustnej, oraz ograniczona wartość informacyjna, ponieważ w przypadku planowania uzupełnienia rozległych braków zębowych wykonanie pojedynczego zdjęcia jest niewystarczające (8).
Alternatywą wewnątrzustnych zdjęć zębowych stał się system cyfrowej diagnostyki radiologicznej, wprowadzony do stomatologii przez Mouyena w1987 roku (9). System ten został opracowany i wprowadzony do radiologii stomatologicznej przez firmę Kodak Radiologie i określony mianem radiowizjografii (10). W zestawie do radiowizjografii znajduje się: aparat rentgenowski, komputer przetwarzający dane oraz monitor, na którym są one wyświetlane. Film został zastąpiony przez mikrokamerę z folią wzmacniającą. Sygnały z mikrokamery są konwertowane przez komputer na drodze analogowo- cyfrowej, zapisywane w pamięci komputera i przedstawiane na ekranie. Dzięki temu istnieje możliwość wykonania zdjęć śródoperacyjnych, między innymi podczas preparacji łoża dla implantu. Uzyskany obraz można przetwarzać: powiększać, oglądać w pozytywie, negatywie, zmieniać kontrast. Zastosowanie techniki radiowizjografii eliminuje wiele czynników mających wpływ na jakość zdjęć konwencjonalnych między innymi: czułość filmów rentgenowskich i obróbkę chemiczną w ciemni (11, 12). Błędy dotyczące tych czynników były w 40% przyczyną niepowodzeń (13, 14). Dawka promieniowania stosowana w radiowizjografii cyfrowej została zmniejszona o około 70-80%, w stosunku do zdjęć analogowych. Zastosowanie diagnostyki cyfrowej pozwala na standaryzację zdjęć dotyczącą źródła promieniowania, czasu naświetlania i nośnika obrazu. Dzięki zapisaniu obrazu w pamięci komputera istnieje możliwość prowadzenia długoczasowych obserwacji np. po zabiegu augmentacji a przed implantacją (7).
Metodą, która umożliwia obserwację bardzo subtelnych zmian w kości jest subtrakcja zdjęć radiologicznych. Stanowi ona połączenie oceny jakościowej i ilościowej tkanki kostnej (15). Według Braggera (16), jeśli dysponujemy parą wystandaryzowanych zdjęć to jedynie metodą subtrakcji możemy ocenić dokładną zmianę gęstości tkanki kostnej. Cyfrową diagnostykę radiologiczną (kolorową radiografię, cyfrową subtrakcję obrazów) Ichikawa wykorzystał do oceny kości po wprowadzeniu implantów (17, 18). Dwuletnie obserwacje
To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.