Terapia adjuwantowa w leczeniu bólów u pacjentów w zaawansowanym okresie choroby nowotworowej

Leki stosowane w bólach o niepełnej „podatności” („wrażliwości”) na opioidy w uzupełnieniu terapii opioidowej (najczęściej morfinowej) nazywamy adjuwantami analgetycznymi. Leki te należą do różnych grup o podstawowym przeznaczeniu innym niż leczenie bólu (np. leki przeciwdepresyjne, przeciwdrgawkowe, sterydy), jednak poprzez oddziaływanie na specyficzne mechanizmy powstawania, przewodzenia i modulowania określonego rodzaju bólu przewlekłego (np. neuropatycznego) wywołują bezpośrednie działanie przeciwbólowe; mogą też wzmagać działanie przeciwbólowe morfiny poprzez zahamowanie postępu tolerancji lub oddziaływanie na procesy metaboliczne.

Zalecane są jako uzupełnienie terapii analgetykami nieopioidowymi i opioidowymi na wszystkich szczeblach drabiny analgetycznej WHO (2, 5, 6).

W leczeniu bólów kostnych rolę adjuwantów analgetycznych spełniają niesteroidowe leki przeciwzapalne, bifosfoniany i kalcytonina, rzadziej kortykosteroidy (p. wyżej – patofizjologia bólów kostnych i NLPZ) (3). Radioterapia paliatywna (skuteczna u ponad 80% chorych) może być rozważana w przypadku bólów ograniczonych do 1-2 okolic ciała (u pacjentów rokujących przeżycie powyżej miesiąca). W ostatnim okresie u chorych z licznymi przerzutami do kości (szczególnie o charakterze osteosklerotycznym), rokujących przeżycie powyżej 3 miesięcy i z zachowaną rezerwą szpikową, podejmuje się próby leczenia radioizotopem strontu 89. Jest to jednak obecnie postępowanie możliwe do przeprowadzenia wyłącznie w kilku ośrodkach w kraju.

Leki przeciwdepresyjne, przeciwdrgawkowe oraz środki o działaniu znieczulającym miejscowo i antyarytmicznym znajdują zastosowanie w leczeniu bólów neuropatycznych (4). Spośród trójcyklicznych leków przeciwdepresyj

To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.