Opieka stomijna

Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów w 1995 roku w Polsce zarejestrowano łącznie 10455 przypadków zachorowań na raka jelita grubego, z czego 4893 (46,8 %) to przypadki nowotworów umiejscowionych w okolicy zagięcia esiczo-odbytniczego, odbytnicy i odbytu. Leczenie operacyjne jest nadal podstawowym sposobem leczenia raków jelita grubego. Jedynie w przypadku raka odbytu pierwszoplanową rolę odgrywa chemioterapia skojarzona z radioterapią, ale i tu w przypadku nawrotu jedynym sposobem postępowania pozostaje leczenie operacyjne. Odsetek wykonywanych w Polsce operacji z powodu raka odbytnicy z zaoszczędzeniem zwieraczy jest nadal niski i według szacunkowych danych nie przekracza 50% (1, 3, 6), podczas gdy w ośrodkach wyspecjalizowanych dochodzi do 70-80% przypadków (4, 5). Dane te wskazują, że lekarze rodzinni będą często zajmowali się chorymi po operacjach jelita grubego, którzy mają wyłonioną przetokę jelitową. Stąd celowym wydaje się być przedstawienie podstawowych wiadomości dotyczących opieki stomijnej z uwzględnieniem informacji na temat możliwych powikłań i sposobów postępowania.

– WyÅ‚onienie przetoki na jelicie (stomii) może być integralnÄ… częściÄ… zaplanowanej operacji. Dzieje siÄ™ tak w przypadku chorób wymagajÄ…cych caÅ‚kowitego usuniÄ™cia jelita grubego. PrzykÅ‚adem może być powikÅ‚any przebieg wrzodziejÄ…cego zapalenia jelita grubego. Wskazania do operacji mogÄ… być w tym przypadku nagÅ‚e, (np. toksyczne rozszerzenie jelita) lub pilne, gdy podczas ostrego rzutu choroby, pomimo intensywnego leczenia, nie dochodzi do poprawy stanu chorego.

O wskazaniach wybiórczych (elektywnych) mówimy wówczas, gdy zabieg przeprowadzany jest w trybie planowym, a na decyzję o operacji składają się różne czynniki, jak na przykład przewlekłe inwalidztwo wynikające z przebiegu choroby, całkowite lub prawie całkowite zajęcie jelita grubego, czy podejrzenie zmian nowotworowych. Innym przykładem może być rodzinna polipowatość jelita grubego, wieloogniskowy rak jelita grubego oraz przypadki nisko umiejscowionych guzów nowotworowych odbytnicy. Na podjęcie decyzji o sposobie operacji (niska resekcja przednia z zespoleniem koloanalnym, czy też amputacja brzuszno-kroczowa) ma wpływ: zaawansowanie choroby, doświadczenie operatora, ocena czynności zwieraczy oraz stan ogólny chorego. W przypadku raka odbytnicy margines dystalny musi być na tyle długi aby umożliwił zespolenie w obrębie tkanki wolnej od nacieku nowotworowego.

– WyÅ‚onienie stomii może być niekiedy pierwszym etapem leczenia. Ma to miejsce w przypadku pilnych operacji z powodu niedrożnoÅ›ci i/lub przedziurawienia jelita.

Wykonywana w takich warunkach operacja Hartmana jest powszechnie zaakceptowanym sposobem postępowania. Przywrócenie ciągłości przewodu pokarmowego jest w takich przypadkach możliwe już po 2-3 miesiącach. Nierzadko ciężki stan chorego uniemożliwia wykonanie operacji bardziej rozległej, niż operacja wyłonienia przetoki zwłaszcza, że tę ostatnią można wykonać również w znieczuleniu miejscowym.

– Niekiedy stomia wytwarzana jest profilaktycznie, jako zabezpieczenie przed powikÅ‚aniami choroby i potencjalnymi powikÅ‚aniami leczenia, zwÅ‚aszcza w przypadkach z dużym ryzykiem operacyjnym i po wykonaniu zespolenia okrężniczo-odbytniczego, czy zbiornika jelitowego.

WyÅ‚oniona stomia może mieć charakter przetoki czasowej, którÄ… bÄ™dzie moÅ

To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.