Karmienie naturalne a rozwój

Co oznacza termin „karmienie naturalne”? W rozumieniu kobiet z wyższym wykształceniem, dobrze sytuowanych i świadomych swojego macierzyństwa pojęcie to oznacza karmienie piersią. Dla kobiet mieszkających w rejonie tzw. strukturalnego bezrobocia, zagrożonych ubóstwem i nieczęsto korzystających z kontaktu ze służbą zdrowia „karmienie naturalne” oznacza karmienie piersią tylko w granicach czasu, wyznaczonych przez potrzeby dnia codziennego. I nie zawsze te potrzeby zgodne są ze schematem zalecanym przez instytuty naukowo-badawcze.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca karmienie wyłącznie piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka. Korzystne jest utrzymanie karmienia piersią do końca pierwszego roku życia dziecka przy stopniowym wprowadzaniu odpowiednich grup pokarmów w drugim półroczu. W tym duchu opracowane są polskie zalecenia (1).

Najczęstsze błędy w karmieniu niemowląt wynikają ze zbyt wczesnego wprowadzania pokarmów innych niż mleko. W publikacji WHO z roku 2000 podano definicję czasu wprowadzania innych niż mleko pokarmów (2).

„Trwają dyskusje, kiedy dokładnie należy wprowadzić pokarmy uzupełniające. Panuje zgodność, że optymalny wiek jest różny w indywidualnych przypadkach niemowląt, a problem dotyczy określenia, czy rekomendacje powinny dotyczyć wieku „między 4. a 6. miesiącem”, czy „około 6 miesiąca”. Dla wyjaśnienia: „6 miesiąc” oznacza koniec 6 miesięcy życia, a „4 miesiące” oznaczają koniec – a nie początek – 4. miesiąca życia”. I dalej: „Fachowi pracownicy służby zdrowia mogą źle interpretować rekomendacje, zalecając wprowadzenie pokarmów uzupełniających przed 4. miesiącem życia”.

Ta ostatnia uwaga odnosi się do tych niemowląt, które karmione są butelką, gdyż karmione piersią powinny otrzymać pokarmy uzupełniające po ukończeniu 6 miesięcy życia. Ważne w cytowanych fragmentach jest jednak to, jak należy interpretować wiek niemowląt, odpowiedni dla dokonywania zmian w sposobie karmienia.

Jak to już wspomniano, wszystkie ważne organizacje ponadnarodowe i narodowe zalecają wyłączne karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia. Karmienie piersią jest celem i programem, jest też wyznacznikiem poziomu ekonomicznego społeczeństwa i poziomu jego rozwoju. W tym ostatnim aspekcie – w ocenie rozwoju – zamyka się pewien krąg historycznych przemian: od czasów, gdy karmienie piersią było jedyną metodą żywienia niemowlęcia do czasów, gdy stało się ideologią postępu w dobie niebywałego postępu nauki i techniki.

Skoro wprowadzanie pokarmów innych niż pokarm naturalny (kobiecy) w pewnym okresie rozwoju niemowlęcia traktujemy jako zjawisko prawidłowe, to może warto zdefiniować inaczej pojęcie „karmienia naturalnego”. Proponuję następującą definicję:

Określenie optymalnej długości wyłącznego karmienia piersią jest przedmiotem analizy piśmiennictwa przedstawianej w The Cochrane Library. Opublikowany w roku 2002 artykuł na ten temat (3) na podstawie oceny 20 badań (9 z krajów rozwijających się; 11 z krajów rozwiniętych) zawiera wnioski, które potwierdzają, że wyłączne karmienie piersią przez 6 miesięcy i dłużej, zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się, nie jest związane z niedoborami masy ciała i długości niemowląt. Analiza zmian masy ciała i długości u dzieci w wieku 2-24 miesiące wykazała, że nie były one zależne od tego, kiedy wprowadzone zostały pokarmy uzupełniające: w okresie 2-8 miesięcy życia lub 12-24 miesięcy. Badanie to nie pozwala jednak wyciągać wniosków o roli karmienia piersią w kontekście wprowadzania pokarmów uzupełniających (4).

W badaniach amerykańskich (The Third US National Health and Nutrition Examination Survey) (5) oraz w badaniach europejskich (The Euro-Growth Study) (6) stwierdzono, że przedłużone i wyłączne karmienie piersią jest związane z wolniejszym w

To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.