Czy tlenek cynku z eugenolem jest nadal użyteczny w stomatologii dziecięcej?

Tlenek cynku z eugenolem należy do najdawniej i najczęściej stosowanych materiałów w stomatologii dziecięcej. Wykorzystywany jest do pośredniego pokrycia miazgi, krótkoterminowych (czasowych) wypełnień, jak również jest materiałem z wyboru do wypełnień komory w pulpotomii oraz w pulpektomii w zębach mlecznych (1). Ma zastosowanie w przypadkach ograniczonej współpracy z dzieckiem, co w konsekwencji wiąże się z brakiem suchości ubytku niezbędnej do wykonania wypełnienia ostatecznego. Tlenek cynku z eugenolem jest materiałem, którego wiązanie następuje w środowisku wilgotnym. Używa się go zatem, gdy nie można dokończyć opracowywania ubytku z powodu negatywnej postawy emocjonalnej dziecka (2).

Preparaty tlenku cynku z eugenolem składają się z proszku i płynu. Proszek zawiera tlenek cynku, kalafonię i octan cynku. Tlenek cynku dzięki swoim właściwościom higroskopijnym zmniejsza ciśnienie płynu w kanalikach zębinowych. Kalafonia polepsza właściwości fizyczne, a octan cynku jest akceleratorem reakcji zachodzącej między proszkiem i płynem. Płyn eugenol ma strukturę cztero- lub dwumetoksyfenolu. Wykazuje właściwości bakteriobójcze, ale przy zetknięciu z tkanką wywiera nieznaczne działanie cytotoksyczne. Eugenol reaguje z proszkiem tworząc amorficzny związek chelatowy tlenku cynku (2). Tlenek cynku z eugenolem ma obojętny odczyn pH i właściwości bakteriostatyczne. Nie uszkadza miazgi i jest materiałem powodującym remineralizację zębiny, tworzenie zębiny wtórnej oraz ustępowanie początkowych stanów zapalnych miazgi. Działanie eugenolu polega prawdopodobnie na hamowaniu syntezy prostaglandyny i leukotryny, które są ważnymi bioregulatorami i mediatorami reakcji zapalnych. Łatwo dyfundujący przez zębinę eugenol wykazuje nie tylko działanie przeciwzapalne, ale również łagodnie znieczulające (3). Dlatego też często po jego założeniu dolegliwości bólowe ustępują lub ulegają wyraźnemu zmniejszeniu. Jest to więc działanie wyraźnie objawowe. Właściwości przeciwbólowe wynikają ze zdolności eugenolu do blokowania przewodzenia impulsów nerwowych. Potwierdziły to badania Dubner´a i Stanley´a, w których założenie cienkiej warstwy tlenku cynku z eugenolem na dno głębokich ubytków znacząco redukowało dolegliwości bólowe (4).

Tlenek cynku z eugenolem nadal pozostaje najbardziej efektywnym czasowym wypełnieniem w sytuacji, gdy istnieje ryzyko uszkodzenia miazgi. To stwierdzenie zaważyło na wszystkich badaniach poświęconych omawianemu zagadnieniu (4).

Kandydatami do przykrycia pośredniego miazgi są zęby z głębokimi ubytkami lecz wolne od objawów bólowych. Muszą być zatem spełnione następujące warunki:

1. w wywiadzie brak bólów samoistnych, ząb mógł reagować bólem na bodźce w trakcie spożywania posiłków lecz ból ustępował bezpośrednio po usunięciu bodźca wywołującego,

2. nie ma reakcji na perkusję ani ruchomości patologicznej zęba (5).

Przed wykonaniem pośredniego pokrycia miazgi należy koniecznie potwierdzić, że miazga jest zdrowa oraz że nie stwierdzano wcześniej żadnych jej objawów chorobowych, co najwyżej cechy wskazujące na przekrwienie. Tylko wtedy można liczyć na powodzenie w terapii. Wynik leczenia zależy również od stopnia usunięcia zębiny próchnicowej z dna ubytku. W tym celu należy dokładnie usunąć rozmiękłą próchnicowo zębinę czyli warstwę, którą można oderwać od podłoża ekskawatorem. Przebarwio

To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.