Analiza morfologiczna zębiny zębów nadliczbowych i dodatkowych

Nadliczbowość zębów dzielimy na prawdziwą (hyperdentio vera) tj. związaną ze zwiększoną liczbą zębów w uzębieniu mlecznym bądź stałym oraz nadliczbowość rzekomą (hyperdentio spura), gdy obok zębów stałych u pacjenta obserwujemy występowanie jednoimiennych zębów mlecznych (1).

Pojęcie nadliczbowości prawdziwej obejmuje swoim zakresem występowanie zębów nadliczbowych typowych (dens supranumerarius typicus) charakteryzujących się budową makroskopową przypominającą zęby występujące prawidłowo w danej okolicy anatomicznej zwanych często zębami nadliczbowymi oraz występowanie zębów nadliczbowych nietypowych (dens supranumerarius atypicus) odbiegających w zakresie makroskopowej morfologii od zębów charakterystycznych dla najbliższego regionu anatomicznego. Bolk wyróżnia trzy grupy zębów nadliczbowych: mesiodensy, paramolary i distomolary (1, 2).

Większość autorów określa częstość występowania zębów nadliczbowych na nieprzekraczającą 3,5% (1, 2, 3, 4, 5, 6). Najczęściej występują one jako pojedyncze, rzadziej jako dwa i epizodycznie jako mnogie zęby nadliczbowe. Częstsze występowanie zębów nadliczbowych obserwuje się w takich wadach jak dysplazja obojczykowo-czaszkowa (7, 8, 9), w zespole Ehlersa-Danlosa i w przypadkach rozszczepu podniebienia (10). W wadliwym kostnieniu obojczykowo-czaszkowym praktycznie do stałego obrazu klinicznego należy zaliczyć występowanie mesiodensa.

Uważa się, że ok. 90% zębów nadliczbowych występuje w szczęce (5). Według malejącej częstości występowania należy następująco uszeregować lokalizacje występowania zębów nadliczbowych:

1.Okolica siekaczy,

2.Okolica zębów trzonowych,

3.Okolica zębów przedtrzonowych,

4.Okolica kłów.

Zęby nadliczbowe mogą występować również poza jamą ustną. Obserwowano je w jamie nosa, zatokach obocznych nosa, oczodołach, wyrostkach kłykciowych żuchwy, dole przysadki mózgowej, torbielach skórzastych jajnika czy w potworniakach zlokalizowanych w różnych częściach ciała (11, 12).

Istnieje wiele teorii powstawania zębów nadliczbowych, wśród których najczęściej wymieniane są: atawistyczna oraz teoria dziedziczności. Pierwsza z nich zakłada, iż występowanie zębów nadliczbowych stanowi nawrót do wzoru zębowego pierwotnych ssaków (13). Teoria dziedziczności postuluje istnienie genów różnej ekspresji przekazywanych dziedzicznie a odpowiedzialnych za powstawanie nadliczbowości zębów (7, 8, 9).

Zęby nadliczbowe mogą być przyczyną powstania takich patologii jak: zaburzenia zgryzowe, resorpcja korzeni zębów, zaburzeń w ząbkowaniu pod postacią opóźnionego ząbkowania, zatrzymania zębów czy występowania zębów mlecznych przetrwałych. U pacjentów z nadliczbowością zębów możemy obserwować ponadto: torbiele szczęk, diastemy, przerosłe wędzidełka warg, czasami bóle neuralgiczne i zwiększoną frekwencję próchnicy (2, 5) oraz zapadalność na choroby przyzębia (14). Nie można wykluczyć progresji rozrostu czy zezłośliwienia niedodiagnozowanych zmian radiologicznie rozpoznanych jako zęby dodatkowe czy nadliczbowe (15).

Pomimo opublikowania wielu prac odnośnie budowy makroskopowej, częstości i miejsca występowania jak i zalecanego postępowania w przypadku nadliczbowości zębów dotychczas nie dokonano ich szczegółowych badań histologicznych.

Celem naszej pracy była analiza morfologiczna zębiny zębów nadliczbowych i dodatkowych w porównaniu z morfologią tej tkanki występującej w zębach prawidłowych. Pragnęliśmy ocenić zarówno utkanie mikroskopowe zębiny, jak i jej wzajemne relacje w stosunku do sąsiadujących tkanek.

Nasz materiał obejmował 137 pacjentów w wieku od

To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.