Laseroterapia biostymulacyjna a powikłania po przeszczepach podnabłonkowej tkanki łącznej

Metodę przeszczepu podnabłonkowej tkanki łącznej (CTG) z podniebienia cechuje najwyższy procent powodzenia wśród zabiegów pokrywania recesji dziąsła. Średnie pokrycie recesji waha się od 70,9% do 98,9% (1, 2), a odsetek pokryć idealnych zawiera się w przedziale od 48,6% do 90% (3, 4). Zabieg ten powoduje znaczące poszerzenie strefy dziąsła właściwego. Przeszczep umieszczony w miejscu biorczym staje się rusztowaniem dla gojących się tkanek i poprzez działanie chemotaktyczne na fibroblasty powoduje ich nawarstwianie i w konsekwencji przyrost grubości dziąsła. Metoda ta, w porównaniu z przeszczepem dziąsłowym, zapewnia lepsze wyniki estetyczne, tj. jednolitość barwy przeszczepu z otaczającymi tkankami oraz zapobiega bliznowatemu procesowi gojenia tkanek. Powstają także lepsze warunki do odżywienia przeszczepu, ponieważ pochodzi ono zarówno od strony pokrywającego płata, jak i okostnej wyrostka zębodołowego (tzw. krążenie bilaminarne) (5, 6). Sposób pobrania płata z podniebienia powoduje jedynie niewielki uraz błony śluzowej, a możliwość zszycia tkanek znacznie zmniejsza dolegliwości bólowe i przyspiesza proces gojenia. Sama budowa przeszczepu, składającego się z nabłonka, błony śluzowej właściwej i elementów podśluzowych sprzyja dodatkowo prawidłowemu procesowi gojenia. Luźno zorganizowana i gruczołowa tkanka błony podśluzowej z jednej strony przyspiesza unaczynienie błony właściwej, z drugiej odbierając przenikającą plazmę, odpowiada za wewnętrzny wzrost połączeń naczyniowych. Przeżycie przeszczepu w ciągu pierwszych 2-3 dni możliwe jest dzięki „cyrkulacji plazmatycznej” wysięku pochodzącego z okostnej. Od 4 dnia odżywianie przeszczepu odbywa się poprzez splot naczyń włosowatych, powstały w wyniku wytworzenia anastomoz między naczyniami płata i przetrwałymi naczyniami przeszczepu. Pojawienie się pączkujących naczyń włosowatych jest uważane za wczesną fazą rewaskularyzacji. W tym samym czasie dochodzi do połączenia włóknikowego między przeszczepem, a łożem biorczym. Od 7 dnia następuje redukcja objętości i jakości sieci naczyniowej, tak aby w 14 dniu przyjąć postać prawidłowego splotu podnabłonkowego. Na tym etapie kończy się proces unaczyniania przeszczepu, choć do 60 dnia po zabiegu zachodzą jeszcze drobne zmiany powodujące ostateczne ukształtowanie naczyniowe tego fragmentu dziąsła (7, 17).

Pierwsze 7 dni w całym procesie unaczyniania uważane jest za kluczowy moment dla przeżyciu pobranego przeszczepu. Na tym etapie istotny jest wpływ wielu czynników, tzw. makro-(11) i mikroczynników (12), które warunkują prawidłowy proces gojenia i przyjęcie przeszczepu. Upośledzenie nawet jednego z nich może decydować o powikłaniach pozabiegowych w postaci nieprawidłowego wgajania przeszczepu, do martwicy włącznie.

Celem pracy było opisanie ewentualnych powikłań po zabiegu przeszczepu podnabłonkowej tkanki łącznej w leczeniu recesji dziąsłowych. W przypadkach utrudnionego wgajania zastosowano laseroterapię biostymulacyjną średniej mocy oraz oceniano wpływ takiego postępowania na unaczynianie przeszczepów.

Pokrycie recesji dziąsła przy zastosowaniu przeszczepu podnabłonkowej tkanki łącznej wykonano u 28 osób (średnia wieku 29,7 lat), w tym u 21 kobiet. W sumie przeprowadzono 34 zabiegi dla pokrycia 54 recesji, w tym 35 w I klasie i 19 w II klasie Millera. Dwie osoby w badanej grupie były nałogowymi palaczami tytoniu, palącymi więcej niż 10 papierosów dziennie. Do badań kwalifikowano osoby bez chorób ogólnych, nie wykazujących objawowych infekcji oraz bez przeciwwskazań do chirurgicznego leczenia periodontologicznego. Pacjenci ci w okresie 3 miesięcy nie przyjmowali leków mogących wpływać na mikroflorę lub odpowiedź immunologiczno-zapalną.

W ramach postępowania przedzabiegowego likwidowano znane, modyfikowalne czynniki etiopatologiczne recesji dziąsła. W przypadku konieczności przeprowadzenia zabiegów mających na celu eliminację nieprawidłowych przyczepów wędzidełek lub pogłębienia przedsionka przeprowadzano je na 4 tygodnie przed planowanym leczeniem recesji, z uwagi na zachowanie optymalnych warunków dla unaczynienia reponowanych płatów pokrywających recesje.

Zabieg przeszczepu podnabłonkowej tkanki łącznej przeprowadzono wg zmodyfikowanych metod opisanych przez Bruno (8) i Langera i Langera (9), bez wykonywania biomodyfikacji chemicznej powierzchni korzenia zęba. Od strony przedsionka formowano płat kopertowy, częściowej grubości, prowadząc cięcie wyłącznie przez szczyty brodawek dziąsłowych. Unikano w ten sposób dodatkowych cięć w obrębie pola operacyjnego.

W postępowaniu pozabiegowym nie stosowano cementu chirurgicznego. Pacjenci musieli unikać urazu pola zabiegowego przez 10 dni. W tym okresie 3 razy dziennie stosowali adhezyjną maść stomatologiczną Solcoseryl. Przez dwa tygodnie zalecano płukanie jamy ustnej 2 razy dziennie 0,12% dwuglukonianem chlorheksydyny. Nie stosowano antybiotykoterapii systemowej, ani miejscowej. Pierwszą kontrolę przeprowadzano 3-4 dnia po zabiegu. W przypadku stwierdzenia białego zabarwienia CTG, co świadczyło o nieprawidłowym unaczynieniu przeszczepu, stosowano laseroterapię biostymulacyjną o długości fali 904 nm. Zabiegi wykonywano codziennie przez kolejne 3-6 dni, w dawce 200 mV, 2 J, 10 s, bezkontaktowo na punkt naświetlany (10). Liczba punktów była uzależniona od wielkości przeszczepu i wynosiła średnio od 6 do 9. Miejsce przyłożenia końcówki o średnicy 4 mm wypadało w okolicy brodawki bliższej i dalszej zęba z recesją i w okolicy międzybrodawkowej. Pozostałe trzy punkty miały identyczną lokalizację, ale w okolicy dolnego brzegu przeszczepu. Dla przeszczepu pokrywającego dwie recesje stosowano 9 punktów naświetleń. Liczba dni naświetleń była uzależniona od procesu rewaskularyzacji przeszczepu. W przypadkach niepowikłanych szwy zdejmowano po 7 dniach od zabiegu, w sytuacji powikłań po 10-14 dniach.

Całko

To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.