Współczesne możliwości w diagnozowaniu aft nawracających (RAS)

Diagnostyka chorób błony śluzowej jamy ustnej napotyka na największe problemy w przypadku tych chorych, u których stwierdza się występowanie wykwitów o charakterze pęcherzy, nadżerek lub owrzodzeń. Postawienie właściwego rozpoznania, a co za tym idzie wybór postępowania terapeutycznego, wymaga od lekarza praktyka aktualnej wiedzy z zakresu etiopatogenezy chorób, które najczęściej nie są do końca wyjaśnione. Wydaje się, że mechanizmy immunologiczne odgrywają zasadniczą rolę i odpowiadają za występowanie wielu zmian patologicznych błony śluzowej jamy ustnej. Trudności etiopatologiczne oraz terapeutyczne dotyczą także aft nawracających. Dane dotyczące częstości występowania RAS w populacji ogólnej wahają się, w zależności od ośrodka przeprowadzającego badania epidemiologiczne, od 17% do 50% (1, 2, 3). Nie są więc problemem marginalnym. Szeroki przedział rozbieżności, tłumaczy się odmienną metodologią badań polegającą zarówno na stosowaniu różnych kryteriów diagnostycznych, jak i różnej selekcji grup badawczych czy stosowaniu odmiennych metod statystycznych. Prowadzone w Polsce przez Górską badania epidemiologiczne, obejmujące 1800 osób w wieku 13-24 lat, wykazały, że częstość występowania aft waha się w przedziale od 11% do 24%, w zależności od grupy środowiskowej badanych (4). Afty nawracające występują znacznie częściej u osobników o wyższym statusie społecznym. W obrazie klinicznym prezentują się jako nadżerki lub owrzodzenia, w zależności od ich postaci klinicznej. Choroba może być przejściowa, nawracać co kilka miesięcy czy tygodni, może też mieć charakter ciągły kiedy zmiany pojedyncze lub mnogie występują stale.

Opisane objawy kliniczne mogą nakładać się z objawami chorób ogólnoustrojowych w jamie ustnej, czyli ze stanami powodującymi pojawienie się nadżerek lub owrzodzeń występujących cyklicznie w jamie ustnej uwarunkowanych np. celiakią, chorobą Leśniewskiego-Crohna, niedoborami witaminy B₁₂, kwasu foliowego, żelaza, pasożytami przewodu pokarmowego lub infekcją HIV. Powszechnie stosowana diagnostyka wraz z następczym leczeniem, rozwiązują najczęściej problem występowania zmian na błonie śluzowej jamy ustnej w tych przypadkach.

Etiologia aft nawracających pozostaje nadal w pełni nie wyjaśniona, choć w ostatnich latach przedstawiono wiele hipotez wyjaśniających tej choroby. Wiadomo, że u osób cierpiących na afty dochodzi do zaburzeń układu odpornościowego. Mogą one być wywołane hipotetycznym czynnikiem np. wirusowym lub bakteryjnym, alergicznym, stresem, czy nietolerancją pokarmową, a może, co bardziej prawdopodobne, grupą czynników. Liczne badania (5, 6, 7, 8) wykazały, że u chorych z RAS występuje obniżenie liczby limfocytów T, podczas gdy doniesień dotyczących obniżenia limfocytów B jest znacznie mniej i są one sprzeczne (9). Za rolą układu immunologicznego przemawia również znaczne zwiększenie liczby komórek TCR gd u chorych z akt

To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.