Ocena stomatologicznej świadomości zdrowotnej dzieci

Niezbędnym elementem promocji zdrowia jest edukacja prozdrowotna, rozumiana jako proces, w którym ludzie uczą się dbać o zdrowie własne i innych. Powinna ona zatem oddziaływać na świadomość człowieka w celu zmiany stylu życia, kształtować prawidłowe nawyki higieniczne i żywieniowe oraz tworzyć warunki sprzyjające poprawie i ochronie zdrowia (1).

Decydujący wpływ na stan uzębienia mają zachowania prozdrowotne takie jak: higiena, żywienie, zabiegi profilaktyczne, wizyty kontrolne u lekarza stomatologa, natomiast braki w zakresie wiedzy na temat profilaktyki próchnicy sprzyjają rozwojowi chorób narządu żucia. Zatem ważne jest ciągłe podnoszenie świadomości zdrowotnej dzieci, młodzieży oraz ich rodziców, która pozwoli w przyszłości eliminować niekorzystne nawyki wśród populacji.

Celem pracy było zbadanie stomatologicznej świadomości zdrowotnej dzieci 12-letnich z województwa łódzkiego.

Badaniami objęto 222 dzieci, pod koniec roku 2000, które ukończyły 12 rok życia, zamieszkałych w województwie łódzkim, w tym 113 dziewczynek i 109 chłopców (tab. 1). Kwalifikacja dzieci do badań odbyła się na podstawie trójwarstwowego losowania z trzech regionów zamieszkania: duże miasto, małe miasto i wieś. Do oceny zachowań zdrowotnych wykorzystano specjalnie przygotowaną dla celów niniejszej pracy ankietę. Badania ankietowe obejmowały zagadnienia dotyczące higieny jamy ustnej, profilaktyki chorób jamy ustnej, nawyków żywieniowych oraz częstości wizyt u stomatologa. Dzieci wypełniały ankietę samodzielnie. Zakreślając wybrane odpowiedzi dokonywały oceny wyglądu własnych zębów, wykazywały znajomość czynników wywołujących próchnicę (bakterie, zła higiena), oraz znajomość czynników prozdrowotnych (fluor, wizyty u stomatologa).

Wyniki badań poddano analizie statystycznej i wykorzystano test Manna-Whitney´a, oraz Chi kwadrat.

Jak wykazały badania ankietowe 48% badanych dzieci szczotkuje zęby 2 razy dziennie, największy odsetek dzieci czyszczących zęby 2 razy dziennie odnotowano na wsi (59,2%), potem w małym mieście (51,8%) i w dużym mieście (41,4%) – rycina 1. 22,2% 12-latków myje zęby raz dziennie, Więcej niż 2 razy dziennie szczotkuje tylko 16,7% badanej populacji, a największy odsetek zanotowano w dużym mieście (22,4%). Różnica pomiędzy wsią, a dużym miastem okazała się istotna statystycznie. 10,4% dzieci badanych zapomina czasami o umyciu zębów, a tylko 2,7% zbadanych 12-latków czyści zęby raz na kilka dni.

Zdecydowanie większa część populacji (72,5%) używa gumy do żucia w utrzymaniu higieny jamy ustnej, a tylko 27,5% jej nie stosuje. Największy odsetek dzieci zanotowano na wsi (77,6%) i dużym mieście (74,4%), a najniższy w małym mieście (64,3%). Wszystkie różnice nie były istotne statystycznie (tab. 2).