fbpx

Diagnozowanie grzybicy jamy ustnej przy pomocy testów Candida ID firmy Bio-Merieux

© Borgis - Nowa Stomatologia 2/2002, s. 93-95

Ewa Borys, Renata Stawicka-Wychowańska, Maciej Nowak

Kandydoza należy do zakażeń wywołanych przez wiele różnych gatunków grzybów z rodzaju Candida. Candida albicans jest gatunkiem najczęściej odpowiedzialnym za powstawanie kandydozy w jamie ustnej u ludzi. Zakażenia te mogą być także wywoływane przez inne gatunki grzybów, rzadziej spotykanych, takich jak: C. tropikalis, C. parapsilosis, C. crusei oraz C. glabrata (2, 5, 6).
Drożdżaki z rodzaju Candida, a zwłaszcza C. albicans występują u 40-80% zdrowych ludzi i należą do saprofitycznej flory jamy ustnej, przewodu pokarmowego i narządów płciowych (3, 8, 9).
W związku z powszechnym występowaniem C. albicans trudne jest określenie kiedy i dlaczego mikroorganizm ten może stać się patogenem chorobotwórczym. Samo wyizolowanie kolonii C. albicans z materiału klinicznego nie jest jednoznaczne ze stwierdzeniem jego patogenności, której pojawienie się jest związane z konwersją drobnoustroju do formy pseudomycelialnej (strzępkowej, grzybniowej), lub za jej wyznacznik przyjmuje się masywność wzrostu kolonii (5, 6, 7). Z punktu widzenia lekarza praktyka, najistotniejszym jest aspekt kliniczny. W tym kontekście drobnoustrój, który wywołał w organizmie określone zmiany kliniczne lub inne subiektywne objawy zapalenia najprawdopodobniej odgrywa rolę patogenu.
W jamie ustnej występują następujące postacie kliniczne kandydozy: ostra rzekomobłoniasta, przewlekła rzekomobłoniasta, ostra zanikowa, przewlekła zanikowa, przewlekła śluzowo-skórna, przewlekła hiperplastyczna oraz zapalenie kątów ust (5, 8, 9).
Czynniki predysponujące, które mogą mieć istotny wpływ na zakażenie drożdżakami, można podzielić na czynniki niezależne od drobnoustroju, związane z organizmem żywiciela i determinanty chorobotwórczości zależne od gatunku C. albicans (tab. 1).
Tabela 1. Czynniki predysponujące, które mogą mieć istotny wpływ na zakażenie drożdżakami.
A. Czynniki związane z organizmem żywiciela
  • Uszkodzona bariera nabłonkowa 
    - oparzenia 
    - brak dostępu powietrza 
    - ciała obce
     - cytostatyki
     - antybiotyki
     - narażenie na kontakt z wodą/maceracja
     - cewniki założone na stałe
     - zwiększone pH soku żołądkowego
     - napromieniowanie
     - rany
     - brak dostępu powietrza
     - ciała obce
     - antybiotyki
  • Zaburzenia ogólnoustrojowe
     - cukrzyca
     - niedoczynność tarczycy
     - poliendokrynopatie
     - niedożywienie
     - niedobór żelaza
     - niedobór biotyny
     - niedoczynność nadnerczy
     - niedoczynność przytarczyc
     - ciąża
     - zespoły złego wchłaniania
  • Zaburzenia dotyczące neutrofili i makrofagów
     - neuropenia
    - leukopenia 
    - agranulocytoza 
    - Acrodermatitis Entheropatica 
    - niedobór mieloperoksydazy 
    - przewlekła choroba ziarniniakowa
  • Zaburzenia odporności (pierwotne i nabyte) 
    - aglezja grasicy i tkanki chłonnej 
    - niedorozwój grasicy 
    - zespół nadmiaru IgE 
    - zespół nabytego niedoboru odporności 
    - ciężki, złożony niedobór odporności 
    - przewlekła kandydoza śluzowo-skórna
  • Nowotwory i choroby krwi 
    - białaczka 
    - grasiczak To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.