fbpx

Ocena stanu uzębienia i stomatologicznych potrzeb leczniczych młodzieży w wieku 18 lat w Polsce w 2004 roku

© Borgis - Nowa Stomatologia 1/2006, s. 27-33

*Michał Ganowicz1, Elżbieta Pierzynowska1, Marcin Zawadziński1, Izabela Strużycka1, Ewa Iwanicka-Grzegorek1, Franciszek Szatko2, Elżbieta Dybiżbańska1, Maria Wierzbicka1, Elżbieta Jodkowska1

Systematyczne badania epidemiologiczne stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej zapoczątkowane w 1997 roku, prowadzone po dziś dzień, obejmują kolejno różne grupy wiekowe społeczeństwa. Korzyści z nich wynikające są ogromne. Uzyskane dane umożliwiają między innymi porównanie skuteczności polskiego systemu opieki stomatologicznej ze skutecznością opieki stomatologicznej w innych krajach, ocenę zaawansowania realizacji celu 18 Narodowego Programu Zdrowia czy ocenę skuteczności wprowadzanych programów profilaktycznych. Niniejsza praca, będąca ich kontynuacją, przedstawia wyniki badania przeprowadzonego w 2004 roku. Celem jej jest analiza stanu uzębienia i stomatologicznych potrzeb leczniczych młodzieży polskiej w wieku 18 lat.
Materiał i metoda
Badaniem epidemiologicznym objęto 3051 osób. Wśród osób badanych liczniej reprezentowane były kobiety niż mężczyźni, jak również mieszkańcy miast, niż wsi (tab. 1). Liczba osób zbadanych w poszczególnych województwach wahała się w granicach 147-198. Najwyższą liczbę osób (przekraczającą 185) objęto badaniami w województwach świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim, małopolskim, śląskim, a najniższą (<165) w województwach wielkopolskim, podlaskim i pomorskim.
Tabela 1. Młodzież w wieku 18 lat. Liczba zbadanych osób w poszczególnych województwach z uwzględnieniem płci i lokalizacji miejsca zamieszkania.
WojewództwoLiczba zbadanych
OgółemMężczyźniKobietyMiastoWieś
dolnośląskie18199828794
kujawsko-pomorskie180541268694
lubelskie167471208978
lubuskie1791097010574
łódzkie181721099190
małopolskie188821069395
mazowieckie18191908695
opolskie1836012310578
podkarpackie181341479586
podlaskie162281348280
pomorskie16487778084
śląskie188611279296
świętokrzyskie1981316711979
warmińsko-mazurskie198117819999
wielkopolskie14758897671
zachodniopomorskie1907611489101
grupa szczególnego ryzyka18311271183 
ogółem30511318173316571394
W badaniu stomatologicznym stosowano ujednolicone metody i kryteria oceny stanu zdrowia jamy ustnej według wytycznych WHO (1, 2). Określono odsetek młodzieży z zachowanym pełnym uzębieniem, średnią liczbę zębów obecnych w jamie ustnej, odsetek osób bez próchnicy. Dokładnej analizie poddano wskaźnik DMFT i jego składowe, ze szczególnym uwzględnieniem komponenty MT oraz przedstawiono potrzeby lecznicze uzębienia młodzieży.
Wyniki badań
Obserwowany w obecnych badaniach odsetek osób w wieku 18 lat z zachowanym pełnym uzębieniem wynosił 74,5%. Braki w uzębieniu częściej stwierdzano u kobiet niż mężczyzn oraz u mieszkańców wsi niż miast (tab. 2). Najniższe odsetki młodzieży z zachowanym pełnym uzębieniem (poniżej 70%) występowały w województwach kujawsko-pomorskim, lubelskim, małopolskim, podkarpackim, pomorskim oraz w grupie szczególnego ryzyka (tab. 3). Średnia u osoby liczba zębów spostrzegana u badanej w kraju młodzieży w wieku 18 lat wynosiła 28,2 i była wyższa u mężczyzn niż u kobiet (tab. 2). Różniła się ona również w różnych województwach. Najniższą wartość średniej stwierdzono w województwach mazowieckim, lubelskim, zachodniopomorskim i małopolskim, a najwyższą (29,3) w województwie warmińsko-mazurskim (tab. 3).
Tabela 2. Młodzież w wieku 18 lat. Odsetek osób z pełnym uzębieniem, odsetek osób z próchnicą oraz średnia liczba zębów obecnych w jamie ustnej z uwzględnieniem płci i lokalizacji miejsca zamieszkania.
 Odsetek osób z pełnym uzębieniemOdsetek osób z próchnicąŚrednia liczba zębów obecnych w jamie ustnej
mężczyźni76,296,428,5
kobiety73,398,228,0
miasto77,397,228,3
wieś71,297,728,2
ogółem74,597,428,2
Tabela 3. Młodzież w wieku 18 lat. Odsetek osób z pełnym uzębieniem, odsetek osób z próchnicą oraz średnia liczba zębów obecnych w jamie ustnej u młodzieży (w poszczególnych województwach).
WojewództwoOdsetek osób z pełnym uzębieniemOdsetek osób z próchnicąŚrednia liczba zębów obecnych w jamie ustnej
dolnośląskie84,097,828,4
kujawsko-pomorskie68,997,228,0
lubelskie66,598,227,6
lubuskie73,297,228,6
łódzkie83,497,228,4
małopolskie68,698,427,9
mazowieckie80,797,227,7
opolskie78,793,428,3
podkarpackie68,098,328,3
podlaskie74,7100,028,2
pomorskie68,3100,028,0
śląskie78,797,928,4
świętokrzyskie74,295,528,1
warmińsko-mazurskie82,397,529,3
wielkopolskie72,894,628,6
zachodnio-pomorskie84,297,927,9
grupa szczególnego ryzyka57,498,428,0
ogółem:74,597,428,2
Około 97% badanych osób miało zęby uszkodzone przez próchnicę (tab. 2, 3). Nieco wyższy odsetek osób z próchnicą notowano wśród kobiet niż mężczyzn. W województwach podlaski

To jest tylko fragment artykułu. Aby przeczytać całość, przejdź do Czytelni medycznej.